فراوانی و تنوع محورهای گردشگری در منطقه آزاد اروند این امکان را به گردشگران حوزه های مختلف می دهد تا با آگاهی و انتخاب محور مورد نظر خود، به گردشگری در این منطقه بپردازند.
به گزارش پایگاه خبری اروند رسانه، اگرچه در تمام ایران محورهای گردشگری وجود دارد اما تنها در منطقه آزاد اروند (شهرهای آبادان و خرمشهر) است که محورهای مختلف و متنوع گردشگری به طور مجموع قابل دسترسی و بازدید است. تنوع آثار و بناهای ثبتی در منطقه آزاد اروند شامل اماکن مذهبی، فرهنگی، آموزشی، مسکونی، صنعتی، درمانی، تأسیسات و تجهیزات شهری، اداری، تجاری و ارتباطی بسبب شده تا آثار زیادی در این منطقه در فهرست آثار ملی قرار گیرند.
در حوزه مذهبی که شامل مسجد و کلیسا است می‌توان از مساجد رنگونی ها، بلوچ‌ها، ولیعصر و کلیسای ارامنه در آبادان و مسجد جامع در خرمشهر نام برد که در این میان مسجد رنگونی‌های آبادان مربوط به اواخر دوره قاجاریه است (۱۳۰۰ ه. ش)، ساختمان اولیه مسجد جامع خرمشهر نیز مربوط به دوره قاجاریه بوده که بعدها در دوره پهلوی یکسری تغییرات کالبدی در آن انجام و آنچه را که امروز شاهد هستیم؛ تغییراتی است که در قالب مرمت و بازسازی پس از خاتمه جنگ تحمیلی بر روی آن انجام شده و فرم فعلی آن مربوط به دوره معاصر است، مسجد بلوچ‌های آبادان نیز طبق روایت‌ها در ابتدا فرم چادری داشته (۱۲۹۳ ه. ش) سپس با اندک فاصله‌ای به بنای گلی و در نهایت در دوره پهلوی دوم (۱۳۵۸ ه. ش) به شکل آجری فعلی درآمد.
در حوزه فرهنگی که شامل موزه‌ها و سینما است، موزه باستان شناسی آبادان مربوط به پهلوی دوم (نقش کلیدی در تاریخ شهر)، موزه فرهنگی دفاع مقدس خرمشهر (اوایل پهلوی اول) و سینماهای نفت و شیرین آبادان (هر دو در دوره پهلوی اول) و موزه بنزین خانه نفت آبادان را داریم که به ثبت ملی رسیده‌اند.
در منطقه آزاد اروند دبستان، دبیرستان و دانشگاه‌های هستند که با کاربری آموزشی در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده اتد که شامل دبستان‌های فروغی و مهرگان (هر دو اوایل پهلوی اول)، نسل انقلاب، آزادی یا رهنما (اواخر دوره قاجاریه یعنی در سال ۱۳۰۰ ه. ش)، دبیرستان رازی و دانشکده نفت (اوایل پهلوی اول) در شهر آبادان است، در مناطق شرکت نفت آبادان نیز خانه شماره سه انکس (خانه تشریفاتی)، منازل بوارده (در تیپ‌های مختلفی به ثبت رسیده)، منازل بریم، منازل انکس در محدوده جنوب پالایشگاه (که به شکل بافتی و منطقه‌ای ثبت شده‌اند و شامل باشگاه انکس به سمت موزه دفاع مقدس) با کاربری مسکونی در لیست ثبت شده آثار ملی قرار دارند.
نخستین بنزین خانه ایران در آبادان با کاربری صنعتی تنها بنای ثبتی ملی این شهر است که براساس کتبیه موجود در سر درب آن مربوط به سال ۱۹۲۷ ه. ش یعنی اواخر دوره قاجاریه است، در فهرست ملی ۲ بیمارستان ۱۷ شهریور (پهلوی دوم) و امام خمینی (ره) یا همان او.پی.دی (پهلوی اول) در آبادان با کاربری درمانی ثبت شده، ضمن آنکه منابع آب بریم و بوارده، ساختمان آتش نشانی پالایشگاه و قبرستان ارامنه (واقع در منطقه شطیط) در آبادان با کاربری تأسیسات و تجهیزات شهری ثبت ملی شده‌اند.
منطقه آزاد اروند با داشتن ظرفیت‌های عظیم حمل و نقل جاده‌ای و ریلی و هوایی، دسترسی آسان به آب‌های بین‌المللی و دریایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، به خصوص مجاورت با بصره، دومین استان بزرگ عراق، این منطقه را به دروازه بزرگ تجارت با عراق تبدیل کرده است.